การพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาของนักเรียนโดยใช้ BANNA Model ร่วมกับหลักธรรมอริยสัจ 4 ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/1 - 6/3

สภาพปัญหาการจัดการเรีนรู้และคุณภาพการเรียนรู้ของผู้เรียน

นักเรียนคาดทักษะในการแก้ปัญหา (Problem Solving) ซึ่งจะต้องใช้ควบคู่ไปกับทักษะต่าง ๆ อย่างการคิดอย่างมีวิจารณญาณ (Critical thinking) คือ กระบวนการคิดพิจารณาไตร่ตรองอย่างมีเหตุผลอย่างมีจุดประสงค์ เพื่อตัดสินว่าสิ่งใดควรเชื่อหรือควรกระทำ การคิดเชิงระบบ (System thinking) คือการคิดที่แสดงให้เห็นโครงสร้างทั้งหมดที่เชื่อมโยงความสัมพันธ์กันเป็นหนึ่งเดี่ยวกันภายใต้ปัจจัยของสิ่งแวดล้อมที่เกิดปัญหานั้น ๆ อย่างลึกซึ้ง นำไปสู่การแก้ปัญหาที่รากเหง้าของปัญหาอย่างแท้จริง และการคิดสร้างสรรค์ (Creative thinking) คือ การคิดที่หลากหลาย ริเริ่ม ประเมิน ปรับปรุง และพัฒนาต่อยอดความคิด

การใช้ทักษะการแก้ปัญหากับทักษะอื่น ๆ เหล่านี้จะส่งผลให้เรานำข้อมูลเหล่านั้นมาวิเคราะห์ กลั่นกรองและย่อยข้อมูลที่มีอยู่มากมายในโลกดิจิทัลเพื่อแก้ไขปัญหาที่พบในชีวิตประจำวัน จนถึงการนำไปพัฒนา ต่อยอดสร้างสรรค์เกิดเป็นนวัตกรรมสิ่งใหม่เพื่อประโยชน์ต่อตนเองและสังคมได้อย่างไม่มีสิ้นสุด

จากนโยบายการยกระดับคุณภาพการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ จึงเป็นแนวคิดให้มีการพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้ เรื่อง กรรมพยากรณ์ ให้กับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ในรายวิชาสังคมศึกษา 5 โดยตัวชี้วัดที่นักเรียนจะต้องทำให้ได้คือ การวิเคราะห์หลักธรรมในกรอบอริยสัจ 4 และเชื่อมั่นต่อผลการทำความดี ความชั่ว สามารถวิเคราะห์สถานการณ์ที่ต้องเผชิญและตัดสินใจเลือกดำเนินการหรือปฏิบัติตนได้อย่างมีเหตุผลถูกต้องตามหลักธรรมจริยธรรมและกำหนดเป้าหมายบทบาทการดำเนินชีวิตเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข และอยู่ร่วมกันเป็นชาติอย่างสมานฉันท์

ดังนั้น ครูผู้สอนจึงพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาของนักเรียนโดยใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้แบบ BANNA Model ร่วมกับหลักธรรมอริยสัจ 4 ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6

ตารางวิเคราะห์การออกแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เชื่อมโยงระหว่างมาตรฐาน.pdf

วิธีการดำเนินการให้บรรลุผล

2.1 ศึกษาและวิเคราะห์หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) สาระที่ 1 ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม มาตรฐาน/ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้ที่ ส1.1 ม4 – 6/13 วิเคราะห์หลักธรรมในกรอบอริยสัจ 4 หรือหลักคำสอนของศาสนาที่ตนนับถือ ส1.1 ม4 – 6/16 เชื่อมั่นต่อผลของการทำความดี ความชั่ว สามารถวิเคราะห์สถานการณ์ที่ต้องเผชิญและตัดสินใจเลือกดำเนินการหรือปฏิบัติได้อย่างมีเหตุผลถูกต้องตามหลักธรรม จริยธรรม และกำหนดเป้าหมายบทบาทการดำเนินชีวิตเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข และอยู่ร่วมกันเป็นชาติอย่างสมานฉันท์

2.2 ศึกษารูปแบบการสอนโดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ตรง (Experiential Learning Theory : ELT) ศึกษารูปแบบการสอนโดยใช้โครงงานเป็นฐาน (Project Based Learning : PBL) และการออกแบบการจัดการเรียนรู้ในรูปแบบ BANNA Model

ภาพยนตร์ของฉัน 2.mov

กระบวนการจัดกาเรียนรู้แบบ BANNA Model

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9.pdf

2.3 จัดทำหน่วยการเรียนรู้ เรื่อง กรรมพยากรณ์ โดยนำกระบวนการการจัดการเรียนรู้ในรูปแบบ BANNA Model มาใช้เพื่อพัฒนาทักษะการคิดแก้ปัญหาให้กับนักเรียนร่วมกับหลักธรรมอริยสัจ 4 ลงสู่การจัดกิจกรรมในห้องเรียน

แบบปฏิบัติกิจกรรมการสร้างชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ.pdf

2.4 นำผลการศึกษาและจะทำหน่วยการเรียนมาร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับครูในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา คือการทำ PLC และนำผลการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ไปพัฒนาปรับปรุงแก้ไข

2.5 การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง กรรมพยากรณ์ มีขั้นตอน ดังนี้

1) ครูผู้สอนให้นักเรียนดูคลิปเกี่ยวกับการแก้ปัญหาจากนั้นให้นักเรียนวิเคราะห์ว่า จากคลิปวีดีโอที่ได้ดูไปนั้นใช้หลักอริยสัจ 4 ในการแก้ปัญหาอย่างไร

2) ครูแบ่งกลุ่มนักเรียนออกเป็น เก่ง กลาง อ่อน ตามผลการเรียนเฉลี่ยของนักเรียนในภาคเรียนที่ผ่านมา โดยจับนักเรียนที่มีผลการเรียนสูงสุด และนักเรียนที่มีผลการเรียนน้อยสุด จับคู่กัน จากนั้นที่เหลือให้นักเรียนหาสมาชิกเพิ่ม โดยกลุ่มหนึ่งจะมีจำนวนสมาชิก 4 – 5 คน/กลุ่ม จากนั้นให้นักเรียนศึกษาตามรูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบ BANNA Model ดังนี้

2.6 ประเมินกระบวนการเรียนรู้ การพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาของนักเรียนโดยใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้แบบ BANNA Model ร่วมกับหลักธรรมอริยสัจ 4 ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/1 – 6/3

2.7 รายงานผลการพัฒนากระบวนการเรียนรู้การพัฒนาทักษะการแก้ปัญหาของนักเรียนโดยใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้แบบ BANNA Model ร่วมกับหลักธรรมอริยสัจ 4 ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/1 – 6/3

ตัวอย่างโครงงานคุณธรรมหน้าเดียว